Khảo sát nhà lưới sản xuất giống cây ăn trái của Hợp tác xã Bưởi Thành Công.
Hợp tác xã Bưởi Thành Công ở xã Kế Thành, huyện Kế Sách có hoạt động chính là sản xuất bưởi da xanh và bưởi 5 roi. Với việc ưu tiên canh tác cây trồng theo hướng hữu cơ, sản phẩm bưởi của Hợp tác xã đã tạo dựng được uy tín trên thị trường bằng chất lượng, xây dựng được nhiều chuỗi liên kết tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Từ hiệu quả mang lại, diện tích trồng bưởi của thành viên Hợp tác xã cũng như nhiều nhà vườn lân cận không ngừng được mở rộng qua từng năm.
Nếu như một số loại cây có múi khác chỉ mất từ 18 đến 24 tháng đã bắt đầu cho trái, thì bưởi lại cần đến 3 năm mới có thể thu hoạch trái chiến. Thời gian từ trồng đến khi thu hoạch khá dài đồng nghĩa với chi phí dành cho sản xuất là rất cao. Để quá trình đầu tư của nhà vườn đạt hiệu quả, Ban Quản lý Dự án Phát triển cây ăn trái đặc sản tỉnh Sóc Trăng đã hỗ trợ cho Hợp tác xã xây dựng nhà lưới chuyên sản xuất cây bưởi giống với kinh phí là 66 triệu đồng, quy mô 200 m2. Tận dụng điều kiện cơ sở hạ tầng được hỗ trợ, Hợp tác xã còn liên kết kinh doanh thêm một số giống cây trồng khác, như: Vú sữa, mít ruột đỏ… Tất cả cây giống tại cơ sở đều có nguồn gốc rõ ràng, có giấy tờ đăng ký hợp lệ theo quy định của nhà nước. Trung bình mỗi năm, Hợp tác xã cung ứng khoảng 10.000 cây giống cho nhà vườn tại huyện và một số địa phương lân cận. Giám đốc HTX Bưởi Thành Công - Lê Văn Phải cho biết: “Trong quá trình sản xuất, kinh doanh, mình chấp hành đầy đủ các quy định được tỉnh khuyến cáo. Ngoài cây bưởi do mình tự sản xuất thì các cây khác đều được nhập về tại những cơ sở uy tín, có giấy tờ chứng minh rõ nguồn gốc để cung cấp những cây giống tốt nhất cho bà con khi họ có nhu cầu”.
Không chỉ khai thác có hiệu quả tiềm năng phát triển vườn cây ăn trái tại địa phương, những năm gần đây, nông dân Kế Sách còn lai tạo, sản xuất thành công nhiều giống cây trồng mới, như: Vú sữa tím tứ quý, vú sữa bơ hồng và vú sữa tím đào. Nhờ tuân thủ đúng các quy trình, đáp ứng đầy đủ những hồ sơ, thủ tục cần thiết có liên quan, đầu năm 2023, 3 giống cây trồng đặc trưng này của huyện cũng đã được cấp công nhận cây đầu dòng. Vườn cây đầu dòng đã mở đầu cho việc sản xuất kinh doanh giống cây trồng đi vào nề nếp theo đúng quy định của pháp luật. Tại Hợp tác xã Nông nghiệp Ứng dụng công nghệ cao và du lịch cộng đồng Mỹ Phước, xã Mỹ Phước, huyện Kế Sách, từ khi được cấp công nhận vườn cây đầu dòng đối với sản phẩm vú sữa tím Tứ quý, số lượng cung ứng cây giống của Hợp tác xã tăng lên từ 30 đến 50% so với thời gian trước, thị trường tiêu thụ cũng được mở rộng. Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Ứng dụng công nghệ cao và du lịch cộng đồng Mỹ Phước - Trần Anh Nhân cho biết thêm: “Từ khi được cấp chứng nhận, số lượng cây giống mình bán ra được nhiều hơn so với thời gian trước. Nhiều doanh nghiệp cũng biết đến để liên hệ cung cấp cây giống. Trung bình hằng tháng, mình bán ra khoảng 8.000 cây về các tỉnh, như: Bến Tre, Hậu Giang, Long An, Tiền Giang...”.
Tỉnh Sóc Trăng có diện tích trồng cây ăn trái trên 28.500 ha, tập trung tại các huyện: Kế Sách, Cù Lao Dung, Long Phú, Châu Thành, Mỹ Tú,… với các loại cây trồng chủ lực như vú sữa, nhãn, bưởi, xoài, sầu riêng… Trong đó, vườn trồng xen, già cỗi chiếm khoảng 32% diện tích. Theo Kế hoạch số 99/KH-UBND ngày 29/6/2021 của UBND tỉnh Sóc Trăng, hằng năm có khoảng 400-600 ha diện tích sản xuất lúa kém hiệu quả chuyển đổi sang trồng cây lâu năm, vì vậy nhu cầu giống cây ăn trái chất lượng phục vụ cho việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng và cải tạo vườn cây ăn trái là rất lớn.
Vườn cây đầu dòng mở ra thị trường tiêu thụ rộng lớn hơn cho giống cây vú sữa tím Tứ quý.
Hiện nay trên địa bàn tỉnh có khoảng 45 cơ sở buôn bán giống và 4 cơ sở sản xuất giống cây ăn trái, tập trung chủ yếu ở các huyện có diện tích cây ăn trái lớn như Kế Sách, Cù Lao Dung, Long Phú. Trong thời gian tới, để đảm bảo quyền lợi cho nhà vườn trong việc mua và sử dụng giống cây trồng chất lượng, góp phần phát triển kinh tế vườn trên địa bàn tỉnh, các ngành chức năng sẽ tiếp tục phối hợp chính quyền địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước về hoạt động sản xuất và kinh doanh giống cây trồng bằng nhiều hình thức. Đồng chí Vương Bích Vân - Trưởng Phòng Trồng trọt, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Sóc Trăng thông tin thêm: “Để việc sản xuất và kinh doanh giống cây trồng trên địa bàn tỉnh đi vào nề nếp và tuân thủ theo đúng quy định của Luật Trồng trọt 2018 cũng như Nghị định 94/2019/NĐ-CP ngày 13/12/2019 của Chính phủ, Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật sẽ tiếp tục tăng cường công tác thông tin truyên truyền quy định sản xuất và kinh doanh cây trồng cho các tổ chức và cá nhân thông qua việc phối hợp với chính quyền địa phương để tổ chức các lớp tập huấn; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để kịp thời nhắc nhở các cơ sở sai phạm. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng hỗ trợ, hướng dẫn các thủ tục, hồ sơ để công nhận lưu hành giống, công nhận cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng... để việc sản xuất và kinh doanh giống cây trồng được đảm bảo chất lượng, khai thác đúng tiềm năng, lợi thế của từng địa phương”.
Ngoài việc tuân thủ các quy định pháp luật của người sản xuất và kinh doanh giống cây trồng, để việc sản xuất và kinh doanh giống cây đạt chất lượng, ngành chuyên môn khuyến cáo người dân khi có nhu cầu mua và sử dụng giống cây trồng cần quan tâm, theo dõi thông tin các cơ sở sản xuất, kinh doanh có đăng ký về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để lựa chọn cơ sở uy tín, cung cấp cây giống đảm bảo chất lượng./.
Ngọc Thơ